رویکردی دینی به مناسبات عدالت‎ ‎و کارآمدی نظام سیاسی

Authors

صدیقه لکزایی

abstract

نوشته حاضر سعی دارد، عدالت اسلامی را در مفهوم شایسته سالاری و نقش آن را در کارآمدی نظام سیاسی با تکیه بر آیات قرآن و برخی روایات بررسی کند. مدعای مقاله این است که کارآمدی و توسعه در یک نظام سیاسی و اجتماعی تنها زمانی ایجاد می شود که افراد لایق و شایسته روی کار آمده و شایسته سالاری مبنا باشد. به منظور بررسی مدعا در آغاز به تعریف عدالت توجه شده است. در تعاریف اسلامی، عدالت یعنی قرار گرفتن هر چیز در جای خود. نتیجه این نوع عدالت رضایت مندی مردم، ثبات و توسعه نظام سیاسی و مدیریتی است. در کنار این نوع عدالت، وجود یک قانون متناسب و مطابق با نیازهای انسان که بتواند روابط میان انسان ها را بر اساس تعادل سامان دهد، لازم و ضروری است. هدف اصلی در مقاله حاضر، بررسی این موضوع در یک حکومت الهی و دینی است. نگارنده در پی آن است که بر اساس نظریات آیت الله مطهری و با استنباط از قرآن و برخی روایات، نگاهی دوباره به مفهوم عدالت اجتماعی بیندازد که می تواند در کارآمدی و ثبات نظام سیاسی و مدیریتی به عنوان یک اصل اساسی، برای هر نظامی، نقش بسیار تعیین کننده داشته باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عدالت اجتماعی و کارآمدی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

این مقاله به بررسی چهار دسته متغیر «جمعیت‏شناختی» (میزان جمعیت، درصد شهرنشینی، درصد بیکاری)، «سیاست‏گذاری» (حجم ذخایر و تولید نفتی، میزان تولید ناخالص داخلی، جایگاه کشور در شاخص‏های توسعه انسانی)، «وضعیت خدمات اجتماعی» (متوسط سال ـ سن تحصیلات، سهم بهداشت از کل تولید ناخالص داخلی، میزان دسترسی به اینترنت) و «وضعیت اقتصادی» (آزادی اقتصادی) می‏پردازد و قصد دارد وضعیت این متغیرها در جمهوری اسلامی ا...

full text

کارآمدی فقه سیاسی در نظام مردم سالاری دینی

نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا فقه سیاسی شیعه کارامدی و توانمندی لازم برای حل معضلات اجتماعی و نوظهور سیاسی،در عصر مردم سالاری دینی را دارد؟در پاسخ به پرسش مزبور این فرضیه را مطرح میکند که فقه شیعه با توجه به ویژگی ها و ظرفیتهایی که از آن برخوردار است،توانایی و کارآیی لازم در حل معضلات نوظهور اجتماعی و سیاسی در عصر حاضر را داراست.نخست با مرور مفاهیم و کلیات ،به مفهوم فقه...

full text

ارزیابی کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در تحقق عدالت سیاسی با تأکید بر مناصب سیاسی

کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی به جهت پیوند با بقا و پایداری نظام، از اهمیت بسیاری برخوردار است. از سویی این مهم سبب شده ارزیابی کارآمدی در تحقق عدالت سیاسی به‌عنوان اصلی‌ترین هدف نظام جمهوری اسلامی اهمیت آن را دوچندان کند. لذا پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال اصلی که نظام سیاسی جمهوری اسلامی در تحقق عدالت سیاسی در توزیع مناصب سیاسی به چه میزان موفق بوده است، این فرضیه را مطرح می‌کند که در عرصه...

full text

کارآمدی و تداوم نظام مردم‌سالاری دینی از منظر سرمایه اجتماعی

وجه تمایز مدل «مردم سالاری دینی» نسبت به سایر مدل‌های حکومت دینی، توجه ویژه به نقش مردم، پاسخ‌گویی و اعتماد مردم به دولت است که با واژه کارآمدی از نگاه سرمایه اجتماعی قابل فهم است. از طرفی صرف استفاده از منابع ایدئولوژیک برای تولید سرمایه اجتماعی نمی‌تواند همبستگی مردم با حاکمیّت که زمینه مدیریت جامعه است را فراهم آورد. در واقع امروزه به‌ویژه با توجه به تحولات گسترده فرهنگی و اجتماعی در ایران، د...

full text

معیارهای عدالت سیاسی در اسلام: رویکردی انسان‌شناختی

هر نظریه‌ای دربارۀ عدالت، مستلزم تبیین مجموعه‌حقوقی برای انسان است؛ زیرا این حقوق همان چیزهایی هستند که نظریۀ عدالت قرار است شیوۀ توزیع خاصی برای آن‌ها ارائه دهد (تاریخچه). تبیین معیارهای عدالت سیاسی ازمنظر انسان‌شناختی در متون دینی، موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است (پیشینه). ازاین‌منظر، مسئله‌ای بدیع، ناکاویده و جدید است (مسئله). سؤال مقالۀ حاضر، آن است که ایدۀ دوساختی بودن وجود انسان ...

full text

مولفه های کارآمدی نظام دینی در اندیشه مقام معظم رهبری

چکیده دموکراسی یکی از مهمترین موضوعاتی است که نوع بشر با آن مواجه بوده و ازاینرو همیشه سعی دارد آن را به عنوان آرمان خود تلقی و برای رسیدن به آن تلاش نماید. این مسئله در روند تاریخی خود دچار تحولات عمده بوده به گونه‌ای که هرملتی از آن برداشت خاصی دارد. برهمین مبنا کشورهای درحال توسعه نیز در برخورد با آن متفاوت عمل می می کنند به طوری که برخی آن را پذیرفته و برخی سعی در بومی سازی آن داشته و بعضی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات قرآن و حدیث

Publisher: دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

ISSN

volume 3

issue 6 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023